Φοβικός σκύλος: τι μπορεί να φοβάται ένας σκύλος και πώς να τον βοηθήσετε

Αν και πολλές φορές οι λέξεις «φόβος» και «φοβία» συγχέονται στο μυαλό μας, πρόκειται για δύο διαφορετικές έννοιες. Συγκεκριμένα, φόβος ονομάζεται η φυσιολογική αντίδραση ενός οργανισμού σε κάποιο συγκεκριμένο ερέθισμα. Η αντίδραση αυτή σχετίζεται με τη φυσιολογία, τα συναισθήματα και τη συμπεριφορά του σκύλου. Από την άλλη, φοβία ονομάζεται μία αντίδραση φόβου που δεν είναι λειτουργική, δε βοηθά δηλαδή τον σκύλο να ανταπεξέλθει στις αλλαγές του περιβάλλοντος και η ένταση της αντίδρασης είναι δυσανάλογη με την ένταση του ερεθίσματος. Για παράδειγμα, είναι συχνό φαινόμενο φοβικοί σκύλοι να τρέχουν γρήγορα και να προσπαθούν να φύγουν από το σπίτι όταν ακούσουν κεραυνούς ή πυροτεχνήματα. Αυτή η αντίδραση είναι αρκετά πιο έντονη από την ένταση του ερεθίσματος και συνήθως καλείται "κροτοφοβία". Πολλές φορές μάλιστα, οι σκύλοι συνδέουν κάποια γεγονότα με αρνητικές εμπειρίες με αποτέλεσμα να αγχώνονται όταν αντιλαμβάνονται ότι κάτι παρόμοιο πρόκειται να συμβεί. Άγχος είναι η αναμονή μιας δυσάρεστης κατάστασης χωρίς να είναι δεδομένο ότι θα συμβεί. Ο σκύλος δηλαδή περιμένει να συμβεί κάτι και γι’ αυτό αγχώνεται.

Μερικές φοβίες των σκύλων φαίνονται πολλές φορές αστείες, όπως για παράδειγμα η φοβία κάποιων σκύλων για την ηλεκτρική σκούπα. Ωστόσο, το άγχος και οι φοβίες των σκύλων είναι πάντα άξιες προσοχής και αντιμετώπισης, ώστε να ζουν όσο το δυνατόν πιο χαρούμενοι μαζί μας.

Πώς θα αντιληφθείτε ότι ο σκύλος σας είναι φοβικός;

Τα πρώτα εμφανή σημάδια που δείχνει ένας φοβικός σκύλος είναι τα τραβηγμένα προς τα πίσω αυτιά, η κατεβασμένη ουρά ανάμεσα από τα πόδια, το τρέμουλο, η αναζήτηση κρυψώνας ή ακόμα και η επιθετικότητα.

Γιατί ο σκύλος σας είναι φοβικός;

Όχι, οι σκύλοι δεν είναι φοβικοί γιατί γεννήθηκαν έτσι. Ωστόσο, τις περισσότερες φορές ένας σκύλος γίνεται φοβικός γιατί δεν εκτέθηκε σε ορισμένα ερεθίσματα από μικρή ηλικία και συγκεκριμένα τους πρώτους 3-6 μήνες της ζωής του. Η έλλειψη κοινωνικοποίησης των κουταβιών, έχει σαν αποτέλεσμα να προκύπτουν φοβικοί ενήλικες σκύλοι, καθώς πολλά ερεθίσματα τους είναι πρωτόγνωρα, άγνωστα και πιθανόν επικίνδυνα. Επιπλέον, φοβικοί σκύλοι μπορεί να έχουν βιώσει προηγούμενες τραυματικές εμπειρίες στη ζωή τους. Για παράδειγμα, κακοποιημένοι στο παρελθόν σκύλοι μπορεί να φοβούνται άγνωστους ανθρώπους. Άλλες πάλι φορές μπορεί ένας σκύλος να γίνει φοβικός λόγω κοινωνικής μετάδοσης. Συγκεκριμένα, όπως συμβαίνει και στον άνθρωπο, ένας σκύλος μπορεί να υιοθετήσει μια φοβική αντίδραση από έναν άλλο σκύλο, για παράδειγμα ένα κουτάβι από τη μητέρα του ή ο νέος σας σκύλος από αυτόν που έχετε ήδη στο σπίτι.

Τι μπορεί να φοβάται ένας σκύλος; 

1. Τους δυνατούς θορύβους 
   Κροτοφοβία ονομάζεται η αγχώδης συμπεριφορά ενός σκύλου απέναντι σε έναν δυνατό και συνηθέστερα περιορισμένης διάρκειας ήχο. Είναι η πιο συνηθισμένη φοβία στα σκυλιά, η οποία μπορεί να οδηγήσει σε μία γενικότερη φοβική συμπεριφορά. Στους δυνατούς θορύβους περιλαμβάνονται για παράδειγμα οι κεραυνοί, τα πυροτεχνήματα, οι κρότοι των όπλων αλλά και ο θόρυβος που προκύπτει για παράδειγμα από την ηλεκτρική σκούπα. Όσο κι αν φαίνεται περίεργο, μπείτε στη θέση του σκύλου σας και φανταστείτε ένα τεράστιο αντικείμενο που παράγει δυνατό ήχο να έρχεται κατά πάνω σας! Άβολο, έτσι δεν είναι;
2. Άγνωστους ανθρώπους / επισκέπτες
   Δεν είναι σπάνιο ένας σκύλος να φοβάται τους άγνωστους ανθρώπους ή τους επισκέπτες που έρχεται πρώτη φορά σε επαφή μαζί τους. Συνηθέστερα αυτή η φοβία αναπτύσσεται απέναντι σε άντρες και τις περισσότερες φορές συνδέεται με κακοποίηση ή ελλιπή κοινωνικοποίηση με άλλους ανθρώπους πέρα από τους κηδεμόνες του σε νεαρή ηλικία.
3. Άλλους σκύλους
   Ένας φοβικός σκύλος που εμφανίζει τρέμουλο ή τρέπεται σε φυγή όταν έρχεται αντιμέτωπος με κάποιον άλλο σκύλο στη βόλτα, συνήθως έχει αναπτύξει αυτή τη φοβία εξαιτίας ελλιπούς εκπαίδευσης και κοινωνικοποίησης με άλλους σκύλους όταν ήταν κουτάβι.
4. Τον κτηνίατρο
   Πολλοί σκύλοι φοβούνται όταν επισκέπτονται τον κτηνίατρο λόγω προηγούμενων αρνητικών εμπειριών που βίωσαν στο κτηνιατρείο. Ένα επώδυνο ερέθισμα είναι αρκετό για να συνδέσουν οι σκύλοι το χώρο του κτηνιατρείου με κάτι δυσάρεστο. Για το λόγο αυτό είναι καλό οι επισκέψεις στο κτηνιατρείο να γίνονται από πολύ νεαρή ηλικία και με σκοπό απλώς τις λιχουδιές, ώστε ο σκύλος να γνωρίσει τον κτηνίατρό του από νωρίς, πριν καν απαιτηθεί να κάνει το πρώτο του εμβόλιο.
5. Άγχος αποχωρισμού
   Πρόκειται για μία από τις συχνότερες φοβίες των σκύλων. Πολλοί φοβικοί σκύλοι φοβούνται να μείνουν μόνοι τους στο σπίτι και συνδέουν την απουσία του κηδεμόνα τους με πιθανή εγκατάλειψη. Με το άγχος αποχωρισμού συνδέεται το κλάμα ή το έντονο γάβγισμα και οι ζημιές που κάνουν οι σκύλοι στο σπίτι όταν μένουν μόνοι τους.
6. Τις σκάλες
   Εάν ένας σκύλος δεν έχει έρθει ποτέ αντιμέτωπος με μία σκάλα, η πρώτη του επαφή με αυτήν θα είναι δύσκολα διαχειρίσιμη. Μην ξεχνάτε ότι οι σκάλες αποτελούν ένα δύσκολο εμπόδιο για τους σκύλους ειδικά αν είναι κουτάβια ή πολύ μικρόσωμοι.
7. Τα ταξίδια με αυτοκίνητο
   Φοβικοί σκύλοι που αγχώνονται όταν μπαίνουν στο αυτοκίνητο συνήθως νιώθουν ναυτία, έχουν έντονη σιελόρροια, τρέμουν ή κλαψουρίζουν. Μπορεί να τους φοβίζει ο θόρυβος της μηχανής του αυτοκινήτου, η γρήγορη εναλλαγή των εικόνων από το παράθυρο ή το ίδιο το αυτοκίνητο, αν δεν έχουν εκπαιδευτεί να μπαίνουν σε αυτό.
8. Τα μικρά παιδιά
   Όσο αθώα κι αν είναι τα παιδιά, κάνουν περίεργους ήχους και αδέξιες κινήσεις που πολλές φορές μπορεί να φοβίσουν τον σκύλο σας ή να γίνει επιθετικός απέναντί τους. Ορισμένες ράτσες σκύλων φημίζονται περισσότερο για την αγάπη τους στους ανθρώπους και τα μικρά παιδιά, με αποτέλεσμα να χαρακτηρίζονται ως "καταλληλότερες ράτσες σκύλων για παιδιά", ενώ άλλες είναι λίγο πιο απόμακρες και ανεξάρτητες. Ασχέτως όμως με τη ράτσα του σκύλου σας, είναι σημαντικό να κοινωνικοποιηθεί σταδιακά και ομαλά με τα παιδιά για να αλληλοεπιδρούν και να παίζουν ήρεμα μαζί.

Πώς να βοηθήσετε το φοβικό σας σκύλο

Όσο περίεργη κι αν σας φαίνεται η φοβία του σκύλου σας θα πρέπει να τον βοηθήσετε να την ξεπεράσει και να μένει ήρεμος σε αντίστοιχες καταστάσεις.

• Μη φωνάζετε και μη μαλώνετε τον σκύλο σας όταν φοβάται, γιατί έμμεσα του επιβεβαιώνετε πως υπάρχει όντως κάτι που πρέπει να φοβάται.
• Μη χαϊδεύετε και μην παίρνετε αγκαλιά τον σκύλο σας όταν φοβάται γιατί έτσι δε θα μάθει ποτέ να ξεπερνάει μόνος του τις φοβίες του. Αντίθετα, θα εκδηλώνει πιο έντονες αντιδράσεις όταν για παράδειγμα φεύγετε από το σπίτι και μένει μόνος του ή αν ακουστούν δυνατοί θόρυβοι και εσείς δεν είστε μαζί του.
• Σιγουρευτείτε πως ο σκύλος βρίσκεται σε ένα ασφαλές μέρος και δεν υπάρχει κίνδυνος να τραυματιστεί ή να διαφύγει και να χαθεί.
• Δημιουργήστε ένα ασφαλές καταφύγιο για τον σκύλο σας στο πιο ήσυχο μέρος του σπιτιού με μαξιλάρια και την αγαπημένη του κουβέρτα. Τοποθετήστε εκεί μερικά από τα παιχνίδια του και νόστιμες λιχουδιές ώστε να συσχετίσει το μέρος αυτό με θετική εμπειρία. Μη χρησιμοποιείτε το μέρος αυτό για τιμωρία αλλά αφήνετέ τον να επιλέγει μόνος του πότε θα πάει εκεί, ώστε να νιώθει ασφάλεια στο συγκεκριμένο μέρος.
• Βάλτε να παίζει μια χαλαρωτική μουσική που θα τον βοηθήσει να παραμείνει ήρεμος και θα του αποσπάσει την προσοχή.
• Τοποθετήστε στο μέρος που ξεκουράζεται ή περνάει την περισσότερη ώρα της ημέρας, μία συσκευή διάχυσης ADAPTIL αν πρόκειται για φοβία που εκδηλώνεται στο σπίτι. Για παράδειγμα, αν φοβάται τους επισκέπτες, τους κεραυνούς ή την ηλεκτρική σκούπα, τις σκάλες ή όταν μένει μόνος στο σπίτι. Αν ο σκύλος σας φοβάται ερεθίσματα του εξωτερικού περιβάλλοντος, όπως για παράδειγμα άλλους σκύλους στη βόλτα, τοποθετήστε του ένα περιλαίμιο ADAPTIL για να του χαρίσετε περισσότερη αυτοπεποίθηση. Τέλος, μπορείτε να ψεκάσετε το κλουβάκι μεταφοράς του ή το αυτοκίνητο με το ADAPTIL Transport Spray εάν ο σκύλος σας είναι φοβικός κατά την επίσκεψη στον κτηνίατρο ή κατά τη μεταφορά με το αυτοκίνητο. Οι φερομόνες του ADAPTIL παράγονται φυσικά από τη μαμά-σκύλα όταν γεννήσει, γίνονται αντιληπτές μόνο από τους σκύλους και δρουν ως ένα αίσθημα ασφάλειας. Για το λόγο αυτό χιλιάδες κτηνίατροι από όλο τον κόσμο το συνιστούν για να νιώθουν οι φοβικοί σκύλοι πιο ήρεμοι και χαρούμενοι κατά τη διάρκεια των καταστάσεων που τους αγχώνουν ή τους φοβίζουν.